Seksueel misbruik
Seksueel misbruik raakt diep.
Het breekt vertrouwen, tast grenzen aan en laat intense sporen na.
Toch is het belangrijk te weten: wat er met jou is gebeurd, bepaalt niet wie jij bent.
Wat is seksueel misbruik?
We spreken over seksueel misbruik wanneer iemand je dwingt tot seksuele handelingen waar je geen toestemming voor hebt gegeven, of waar je op dat moment geen ‘nee’ durfde of kon zeggen. Dat kan gebeuren door woorden, onder druk, manipulatie, chantage of zelfs door geweld.
Seksueel misbruik gaat niet alleen over lichamelijke dwang. Ook ongewenste aanrakingen, het onder dwang kijken naar pornografische beelden, seksuele handelingen binnen een relatie tegen je wil, of het (online) maken en verspreiden van intieme beelden zonder jouw toestemming vallen hieronder.
Belangrijk om te weten
- Jij bent nooit de schuldige.
- Je gevoelens mogen er zijn.
- Seksueel misbruik kan iedereen overkomen - ongeacht leeftijd, achtergrond of situatie.
- Ook binnen een relatie of huwelijk kan sprake zijn van seksueel misbruik.
- Hulp vragen is geen zwakte, maar een moedige stap richting herstel.
Wat zijn de gevolgen?
Seksueel misbruik is een diep ingrijpende en traumatische ervaring die ernstige en langdurige gevolgen kan hebben voor jou als slachtoffer. Het gaat hierbij niet alleen om fysieke grenzen die zijn overschreden, maar ook om een fundamentele aantasting van het gevoel van veiligheid, vertrouwen en eigenwaarde. De gevolgen van seksueel misbruik zijn diep en verwarrend. Misschien ervaar je de gevolgen direct, misschien pas jaren later. Ieder lichaam en ieder hart reageert anders – en wat je voelt, is nooit raar of overdreven. Het trauma werkt vaak door in verschillende aspecten van je dagelijks leven.
Mentaal en emotioneel
Seksueel misbruik kan een sterke traumarespons oproepen.
Je lichaam en geest reageren op wat er is gebeurd - vaak vanuit één van de vier overlevingsreacties:
Vechten: boosheid, verzet, de behoefte om controle te houden.
Vluchten: vermijden van situaties, mensen of gevoelens.
Bevriezen: niet kunnen handelen of gevoelens uitschakelen.
Onderwerpen: jezelf klein maken of aanpassen om veiligheid te behouden.
Daarnaast kun je last krijgen van angst, paniek, schuldgevoelens, verdriet, boosheid, leegte of moeite met vertrouwen.
Sommige ervaren depressieve gevoelens, dissociatie of een laag zelfbeeld.
Lichamelijk
Seksueel misbruik kan ook lichamelijke gevolgen hebben, zoals:
- Spanningen of pijnklachten
- Vermoeidheid of slaapproblemen
- Hoofdpijn, buikpijn of andere onverklaarbare klachten
- Problemen met eten
- Moeite met aanraking of seksualiteit
- Een verhoogde of juist verminderde behoefte aan seksuele prikkels
Gedrag als reactie op seksueel misbruik
Seksueel misbruik raakt niet alleen je lichaam of emoties - het heeft vaak ook invloed op hoe je je gedraagt, soms zonder dat je je daar direct bewust van bent.
Veel vrouwen ontwikkelen bepaalde gedragspatronen die ooit hielpen om te overleven, controle te houden of pijn te vermijden.
Soms heeft dat gedrag je beschermd in moeilijke tijden, maar later kan het ook verwarrend of zwaar worden.
Wat ooit hielp om te overleven, kan op den duur in de weg gaan zitten bij het echt tot rust komen.
Voorbeelden van gedragsreacties kunnen zijn:
- Je past je voortdurend aan aan anderen, uit angst om afgewezen te worden.
- Je vermijdt conflicten of zegt zelden 'nee', ook als iets niet goed voelt.
- Je bent extreem perfectionistisch of streng voor jezelf.
- Je voelt je snel schuldig of verantwoordelijk, ook voor dingen die niet jouw schuld zijn.
- Je zoekt bevestiging of liefde op manieren die je achteraf leeg of onveilig laten voelen.
- Je raakt jezelf kwijt in relaties of voelt je afhankelijk van de ander.
- Je leeft ‘op slot’ – je kunt moeilijk contact maken met je eigen lichaam of gevoel.
- Of juist: je gaat grenzen over bij jezelf of anderen (bijvoorbeeld via seks, middelen of risicovol gedrag).
Deze gedragingen zijn geen fouten in wie jij bent.
Ze zijn een gevolg van wat je hebt meegemaakt - een manier waarop jouw hart en lichaam probeerden te overleven.
Dat verdient begrip, geen oordeel.